Sunday, December 23, 2018

«ΣΩΤΗΡΙΑ» ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ

Ἂς περάσει πιὰ ἡ μέρα μὲ τὸ φῶς της.
Ἡ νύχτα γιατί τόσο ἀργοπορεῖ;
Στῶν πεύκων τὶς σκιὲς μία πολυθρόνα
μὲ καρτερεῖ.


Τῶν θαλάμων θὰ σβήσουνε τὰ φῶτα
κι᾿ ὁ ὕπνος θἄρθη σὰ λιγοθυμιά.
Ἕνα ἀδειανὸ κρεββάτι, ἐδῶ δίνει
ἐντύπωση καμμιά.


Θὰ μὲ διπλώση τὸ σκοτάδι κι᾿ ὅπως
μεσ᾿ στὶς βαθιὲς σκιὲς θὰ μπερδεφτῶ,
πὼς εἶμαι θὰ πιστέψω πάλι κάτι
ἀπὸ τὸν κόσμο αὐτό.


Μέσα στὸ φόβο θὰ βαθαίνη ἡ νύχτα
ὅταν ὁ ἄνεμος θἄρθη ξαφνικά.
Ὁ εὐκάλυπτος τὰ μαλλιά του θὰ τινάξη
καὶ τῶν ὀνείρων μαζὶ τὰ μυστικά.


Τὸ μυστικὸν ἀγώνα θὰ γροικάω
τοῦ φθινοπώρου, ἀνίκητος ἐχθρός.
Θὰ μὲ λικνίζη χαρωπὸ τραγούδι
ὁ ἀπελπισμένος θρός.


Κι᾿ ἂν δὲν τὴν καρτερῶ, ξέρω πὼς θἄρθη
ἡ γάτα αὐτὴ ποὺ νυχτοπερπατεῖ,
μία γάτα ποὺ δὲν ξέρει τί εἶνε χάδι
καὶ δὲν τὸ δίνει καὶ δὲν τὸ ζητεῖ.


Στὰ πόδια μου κοντὰ κάθεται μόνο,
ἀδιάφορη στὸ κρύο τὸ παγερό,
διακριτικὰ τὸ βλέμμα μου ἀποφεύγει
κ᾿ εἶνε σὰ νὰ μὲ ξέρη ἀπὸ καιρό.


‘Εφυγε ενωρίς και δεν ένοιωσε τις φοβίες και το μίσος που αποπνέουν. Δεν αισθάνθηκε τη μολυσματική τους συμπεριφορά γιατί μολυσματικές δεν είναι οι ασθένειες αλλά οι συμπεριφορές των ανθρώπων. Δεν είδε να σκοτώνουν τα περιστέρια από το φόβο της νόσου των πτηνών, τους «αγανακτισμένους» να διαδηλώνουν κατά της ίδρυσης και λειτουργίας, θεραπευτικών κοινοτήτων, ξενώνων και νοσοκομείων που θα φιλοξενούσαν συμπολίτες μας και ιδιαίτερα παιδιά.

Labels:

Friday, December 21, 2018

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ...

Τι πάει να πει?

«Το ΚΚΕ ενήργησε ακόμη μια φορά κατά  τρόπο  αντάξιο των ιστορικών του προδιαγραφών – ως κυματοθραύστης της λαϊκής δυσαρέσκειας και έσχατος εγγυητής, πίσω από την ασυμβίβαστη μεν άσφαιρη δε ρητορεία του, της αστικής νομιμότητας. Σε αυτές τις συνθήκες αναδύθηκε σε εκλογική δύναμη ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα αριστερό πολιτικό μόρφωμα με ανομοιογενή σύσταση και σε διαδικασία εμφανούς, μολονότι διστακτικής, ριζοσπαστικοποίησης».
ΦΩΤΗΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ
ΓΙΑ ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΜΟΣ  

Είναι απάντηση?

«Η επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ οφείλεται αφ΄ ενός στην αδράνεια του εκλογικού σώματος και στη λογική του μικρότερου κακού… και αφ΄ ετέρου στην απουσία καθαρής εναλλακτικής πολιτικής στρατηγικής».
Πρώτη φορά
ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Γιάννης Μηλιός κ.α.
πεδίο


Labels:

Saturday, December 15, 2018

ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ, ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ

Δημόσιος χώρος είναι χώρος:
- κίνησης, περιπλάνησης, συναναστροφής, σύγκρουσης, ανταλλαγής, συναλλαγής, συμπαραγωγής, συνάθροισης, συσσώρευσης.
- δημόσιας έκφρασης της κοινωνίας σε όλες τις πτυχές και τις εκφράσεις.
- κοινωνικός δηλ. παράγεται μέσα από κοινωνικές σχέσεις , επεμβαίνει σε κοινωνικές σχέσεις και σχετίζεται με κοινωνικές , οικονομικές, και πολιτιστικές συνήθειες και μεταβολές.

Ικανοποιεί ανάγκες όπως κοινωνική αλληλεπίδραση, παιχνίδι, πρόσβαση στη φύση, συλλογική πολιτική δράση, πρόσβαση στη δημόσια σφαίρα.

Εξυπηρετεί και διευθετεί τη διανομή ροών (αγαθά και προϊόντα κυκλοφορούν, διανέμονται και διατίθενται) και ένα πλήθος λειτουργιών και διαδικασιών.

Εντάσσεται ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό, συνδέεται με την ιδιωτική και δημόσια ζωή και λειτουργεί ως πύλη εισόδου στη δημόσια σφαίρα για άτομα που είτε είναι αποκλεισμένα από θεσμικές διαδικασίες είτε επιλέγουν να μη συμμετέχουν σε αυτές.

Αποτελεί σημαντικό τμήμα της πολιτικής ζωής, χώρο που διαμορφώνεται η δημοκρατία και τόπο στον οποίο διαφορετικές ταυτότητες, τρόποι ζωής, αλλά και κοινωνικά φαινόμενα γίνονται ορατά, προωθούν την ανεκτικότητα και την ποικιλομορφία και ενεργοποιούν την επίγνωση αρνητικών κοινωνικών φαινομένων.

Διαμορφώνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις των κυρίαρχων τάξεων

Υπάρχει ως ανοιχτός χώρος, δρόμος, από τότε που υπάρχουν πόλεις, με ελεύθερη πρόσβαση και χωρίς να έχουν την ίδια χρησιμότητα και τους ίδιους σκοπούς.

Καταλαμβάνει περισσότερο από τη μισή έκταση κάθε πόλης.

Ανήκει και είναι προσβάσιμος από όλους.

Συνδέεται με συγκεκριμένες ιστορικές περιόδους και σχέσεις παραγωγής:

ασιατικό γαιοκτητικό σύστημα:
η ύπαιθρος κυριαρχεί πάνω στην πόλη. Η πόλη δεν παράγει, τα παραγωγικά πλεονάσματα υφαρπάζονται από την ηγεμονική τάξη, το εμπόριο και η τεχνική παραγωγή συνδέεται με την αγροτική παραγωγή και την κάλυψη βασικών αναγκών του πληθυσμού, με την χρηστική αξία των προϊόντων να κυριαρχεί πάνω στην ανταλλακτική. Ο δημόσιος χώρος χρησιμοποιείται για εμπορική δραστηριότητα, ενώ κρίσιμος γι΄ αυτήν την περίοδο είναι και ρόλος των θρησκευτικών δημόσιων χώρων.

τις πόλεις -κράτη:
με χαρακτηριστικά την ενότητα, κοινωνίας, πολιτικής, οικονομίας, πόλης και υπαίθρου, του νου και σώματος, ανθρώπου και φύσης. Είναι το μοναδικό περιβάλλον στο οποίο ο άνθρωπος έχει ως κύρια ιδιότητα αυτή του πολίτη. Η Αγορά της Αρχαίας Αθήνας δεν αποτελεί απλώς ένα χώρο διαλόγου, αλλά έναν χώρο στον οποίο για πρώτη και τελευταία φορά αναπτύσσονται διαδικασίες λήψης αποφάσεων μέσω της συνέλευσης της Εκκλησίας του Δήμου. Το εμπόριο και η ανταλλαγή υπάρχουν περιορισμένα στο δημόσιο χώρο.

φεουδαρχία και μεσαίωνας:
5ος-15ος αιώνας, ο παραγωγός είναι συνήθως και ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής. Η οικ. ζωή επηρεάζεται από διάφορες συντεχνίες. Η πόλη αρχίζει να λειτουργεί ως αγορά με την σύγχρονη έννοια, επιδιώκεται η δημιουργία νέων αγορών, η οικ. γίνεται περισσότερο εξωστρεφής και μέσω της ανάπτυξης μεγαλύτερης κλίμακας μεταφορικών υποδομών (οδικό δίκτυο, λιμάνια - ναυτιλία).
Η οικονομία, η ανταλλαγή και το εμπόριο εισέρχονται δυναμικά στο δημόσιο χώρο. Η ανταλλαγή γίνεται κυρίαρχη πρακτική στο δημόσιο χώρο, η εξουσία και η οικονομία είναι σχετικά ανεξάρτητες. Ο δημόσιος χώρος το μεσαίωνα σηματοδοτεί την ανάδυση της ανταλλαγής και του εμπορίου.

προκαπιταλιστική περίοδος:
16ος-18ος αιώνας, εμφανίζεται η ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου, η πόλη για πρώτη φορά κυριαρχεί πάνω στην ύπαιθρο , οι φεουδαρχικές σχέσεις αντικαθίστανται από τη μεσολάβηση των εμπορευμάτων ανάμεσα σε παραγωγούς, ενώ πρωτοεμφανίζονται  διαδικασίες συσσώρευσης κεφαλαίου στις πόλεις. Η πόλη, ο δημόσιος χώρος και η δημόσια ζωή μεταβάλλονται σημαντικά. Η κυριαρχία της ανταλλακτικής αξίας πάνω στη χρηστική υπονομεύει την κοινωνική και πνευματική ζωή των πόλεων καθώς και την αισθητική τους. Η πόλη όχι μόνο κυριαρχεί στην ύπαιθρο αλλά και διαχωρίζεται από αυτήν διατηρώντας σε κάθε περίπτωση τον έλεγχο. Για πρώτη φορά  εμφανίζεται η πλατεία και ο δημόσιος χώρος και ως χώροι πρόσβασης στη φύση εντός της πόλης, γεγονός που συνδέεται με τη γιγάντωση των πόλεων και την εμφάνιση συνθηκών έντονης περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Ο όρος δημόσιο προσεγγίζει το σύγχρονο περιεχόμενο. Περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία ξένων ανθρώπων, αγνώστων όχι απαραίτητα διαφορετικών. Η μεταβολή αυτή συνδέεται με τη ραγδαία ανάπτυξη της αστικής τάξης. Η πόλη αυτήν την περίοδο αναδιοργανώνεται γύρω από τις δραστηριότητες της νέας αυτής τάξης.

βιομηχανικός καπιταλισμός:
τέλος 18ου αιώνα – 19ος αιώνας, εδραιώνεται η κυριαρχία της ιδιωτικής σφαίρας πάνω στη δημόσια, παράγονται δημόσιοι χώροι στους οποίους επιδιώκεται η αισθητική και μορφολογική διαφοροποίηση με σκοπό τη δημιουργία νέων αγορών και πεδίων κερδοσκοπίας χωρίς αμφισβήτηση των κυρίαρχων λειτουργιών και των κοινωνικών σχέσεων. Οι κοινωνικές σχέσεις και οι λειτουργίες που αναπτύσσονται παραμένουν κυριαρχούμενες από τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και κατανάλωσης,

Μέχρι τη 10-ετία του 1960 ο δημόσιος χώρος οριζόταν με όρους γεωμετρίας, τοπογραφίας και αρχιτεκτονικής.
Πριν και μετά το 1968 ετέθησαν τα θεμέλια μιας άλλης προσέγγισης. Στο τέλος του 20ου αιώνα, στα χρόνια του νεοφιλελευθερισμού η συζήτηση περιστρεφόταν να είναι τόπος οικ. υπεραξίας.
Η «Γένοβα», το «
Occupy», η «Ταχρίρ», η «Πουερτα ντε Σολ», το «Σύνταγμα» το «Παρκ Ντεζί» σηματοδότησαν μια μεγάλη επιστροφή του δημόσιου χώρου ως τόπου όπου η κοινωνία συναντάται με την εξουσία, αλλά και ως τόπος συλλογικής πολιτικής δράσης. Οι πλατείες φιλοξένησαν μετά από πολλά χρόνια διαδικασίες λήψης πολιτικών αποφάσεων και μη εμπορευματικές σχέσεις.
Οι δημόσιοι χώροι τείνουν να γίνουν αυστηρά ελεγχόμενοι, με αποκλειστικό σκοπό την κατανάλωση και με μειωμένη ανάπτυξη κοινωνικών αλληλεπιδράσεων.

Ο αστικός δημόσιος χώρος, στον οποίο κύρια εστιάζει το βιβλίο, συγκεντρώνει προϊόντα, έργα, κοινωνικές σχέσεις και συμβολισμούς.
Το αστικό περιβάλλον και ο δημόσιος χώρος συνιστούν κοινωνικές κατασκευές.
Στο αστικό περιβάλλον αναπτύσσονται διαχωριστικές κοινωνικές δυνάμεις, αυθόρμητες και βασισμένες σε χαρακτηριστικά όπως η ιδεολογία και το εισόδημα. Μια τέτοια διαχωριστική δύναμη είναι η αυτονομία.
Η πολεοδομία δημιουργεί προϋποθέσεις διαχωρισμών και επιτελεί δύο λειτουργίες: απομόνωση (διαφύλαξη της τάξης) και ενσωμάτωση (εξυπηρετεί τον έλεγχο παραγωγής και κατανάλωσης).

Ο δημόσιος χώρος δεν παράγεται αποκλειστικά μέσω παρεμβάσεων στο φυσικό χώρο.
Στο δημόσιο χώρο αναπτύσσονται σχέσεις εξουσίας που οδηγούν σε διαφορετικές μορφές παραγωγής και διακυβέρνησης. Ως εξουσία
oρίζεται μια σχέση μέσω της οποίας ο ένας προσπαθεί να καθοδηγήσει τη συμπεριφορά του άλλου. Ορίζεται ως σύνολο καταναγκασμών και ασκείται μέσω της κυβέρνησης και των θεσμών. Ως σχέση εξουσίας ορίζεται ένας τρόπος δράσης που δεν ενεργεί ευθέως και άμεσα στους άλλους αλλά ενεργεί στην ίδια τους τη δράση.

Ο αστικός χώρος θεωρείται εργαλείο κυριαρχίας, ένα μέσο στα χέρια κάποιου, δηλ. μια εξουσία μιας κυρίαρχης τάξης η ομάδας.
Η ανάπτυξη σχέσεων εξουσίας δεν συνεπάγεται πάντοτε συγκρούσεις και εντάσεις.
Τα αποτελέσματα της εξουσίας στο δημόσιο χώρο συνδέονται με την ανάπτυξη και την εδραίωση συνθηκών διαχωρισμού και αποκλεισμού. Οι ρίζες τους εντοπίζονται στον καταμερισμό της εργασίας, το διαχωρισμό σε οικ. τάξεις, στην υιοθέτηση διαφορετικών πολιτισμικών προτύπων κ.α.
Η οργάνωση του χώρου στοχεύει στον έλεγχο των συναντήσεων και της κοινωνικής ενσωμάτωσης που είναι απαραίτητη για την ικανοποίηση των αναγκών κατανάλωσης και παραγωγής.

Μηχανισμοί διαχωρισμού στο δημόσιο χώρο είναι: η διαμόρφωση του ύψους των τιμών των ενοικίων, η ασφάλεια (καταστολή, επιτήρηση, αστυνόμευση), ο αποκλεισμός της φυσικής παρουσίας ομάδας πολιτών, ο αποκλεισμός από τις διαδικασίες διαμόρφωσής του και διαχείρισης του, ο σχεδιασμός που σκοπεύει στην απομάκρυνση της πολιτικής δράσης, τη διαμόρφωση φοβικού κλίματος η της προβολής απειλών, οι χώροι που έχουν αυστηρά καθορισμένα όρια (εμπορικά κέντρα κ.α.).
Όταν ο δημόσιος χώρος είναι προσβάσιμος μόνο σε ένα είδος κοινού, τότε λειτουργεί ως τόπος αποκλεισμού. Η ομοιογένεια υπονομεύει τον πολιτικό ρόλο του δημόσιου χώρου.

Υπάρχουν τέσσερα μοντέλα δημόσιων χώρων:
1) τελετουργικός: πρόκειται για δημόσιους χώρους μεγάλης κλίμακας, σε κεντρική θέση και συνήθως συνδεδεμένοι με ιστορικά γεγονότα,
2) κοινοτικός: θέτει ως λειτουργική και σχεδιαστική προτεραιότητα την παρουσία της κοινότητας, χαρακτηρίζονται από ομοιογένεια και από τον κίνδυνο αποκλεισμού διαφορετικών ατόμων.
3) ελεύθερος: έχουν ως προτεραιότητα την εξάλειψη των αποκλεισμών και τη λειτουργία του χώρου ως φόρουμ διαλόγου και κοινωνικής – πολιτικής αλληλεπίδρασης.
4) πολύ δημόσιος χώρος: βασίζονται στη συνύπαρξη διαφορετικών κοινών και διαφορετικών ομάδων, δεν οδηγεί στην ομογενοποίηση αλλά στην αναγνώριση της διαφορετικότητας.
 
ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΠΟΛΗΣ

«Ομάδες ανθρώπων που επιδιώκουν ριζοσπαστικές, εξωθεσμικές αλλαγές στο αστικό περιβάλλον και είναι απολύτως διαχωρισμένες από άλλες δυνάμεις, οι οποίες συμμετέχουν στη διαμόρφωση του αστικού περιβάλλοντος μέσα από επίσημες και θεσμικές διόδους» (
Pickvance – Δημήτρης Πέττας).
Είναι μορφές αντίστασης στις σχέσεις εξουσίας και καταστάσεων κυριαρχίας που διαμορφώνονται  στο αστικό περιβάλλον, μαζί με τη διαμαρτυρία και τη συμμετοχή και με χαρακτηριστικά: την εξωθεσμική δράση, τον αυτοκαθορισμό και την αυτονομία.   
Το περιεχόμενο των διεκδικήσεων μεταφέρεται από ζητήματα συλλογικής κατανάλωσης σε ζητήματα που αφορούν την υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος και συνδέεται με την κρίση του κοινωνικού κράτους.
Διαφοροποιούνται από τα ευρύτερα κοινωνικά κινήματα από τη κλίμακα δράσης και τις επιδιώξεις. Τα κινήματα πόλης έχουν άμεσες επιδιώξεις και υλική υπόσταση (προάσπιση ενός δημόσιου χώρου, αυξημένη προσβασιμότητα κ.α.). Και τα δύο έχουν έκφραση συλλογικής ταυτότητας (*) και είναι αποτελεσματικά όταν εξασφαλίζουν αυτόνομη λειτουργία που τα τοποθετεί απέναντι στο κράτος.

(*) Συλλογική ταυτότητα ορίζεται «ως η νοητική, ηθική και συναισθηματική σύνδεση ενός ατόμου με μια ευρύτερη κοινότητα, πρακτική ή θεσμό» (
Francesca Polletta, James Jasper – Δημήτρης Πέττας).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ο συγγραφέας του βιβλίου
«ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ
ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ»,
Δημήτρης Αν. Πέττας, πολεοδόμος ο ίδιος και βαθύς γνώστης των σύγχρονων ιδεολογικών και κοινωνιολογικών ερευνά και γράφει:
- για την πόλη, τη γεωμετρία, την τοπογραφία, παράλληλα με εργαλεία κοινωνιολογίας, ψυχολογίας και επικοινωνίας.
- για την προσέγγισή του δημόσιου χώρου με κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές διαδικασίες ως αποτέλεσμα σχέσεων εξουσίας και κυριαρχίας.
- για τις προϋποθέσεις διαχωρισμών στο δημόσιο χώρο: απομόνωση (διαφύλαξη της τάξης) και ενσωμάτωση (εξυπηρετεί τον έλεγχο παραγωγής και κατανάλωσης) που επιτελεί και δημιουργεί η πολεοδομία.
Καταλήγει με εφαρμογή των θεωρητικών του προσεγγίσεων σε τρεις δημόσιους χώρους της Αθήνας: Σύνταγμα, Εξάρχεια, Άγιος Παντελεήμονας, περισσότερο συγκεκριμένα πως επέδρασσαν οι σχέσεις εξουσίας στη διαμόρφωση της καθημερινότητας.  

ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ
ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ
Δημήτρης Πέττας
οι
εκδόσεις
των συναδέλφων  

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΙΝΑΙ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΑ ΠΡΟΣΕΓΜΕΝΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ Ως ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΥ, ΤΟ ΧΑΡΤΙ, ΤΗΝ ΕΜΦΆΝΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΠΟΛΥ ΠΡΟΣΙΤΉ ΤΙΜΗ. ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΤΕΙ ΑΠΟ ΌΛΟΥΣ ΜΑΣ.

Labels: ,