ΣΑΚΧΑΡΑ ΚΑΙ ΜΕΛΙ

ΤΑ ΣΑΚΧΑΡΑ

Τα σάκχαρα αποτελούν τροφή από τις πιο σημαντικές. Ειδικότερα έχουν μεγάλη θερμιδική άξία και είναι απαραίτητα για τη μυϊκή εργασία. ‘Επί πλέον χρησιμοποιούνται πάρα πολύ από τον εγκέφαλο και επομένως έχουν άξία και για την πνευματική εργασία. Τα σάκχαρα είναι τα προϊόντα διασπάσεως των αμύλων, τα οποία μπορούν νά θεωρηθούν ως συμπλέγματα σακχάρων. Τα σάκχαρα είναι άπλές ουσίες οι οποίες με ελάχιστη ή και με καμιά σχεδόν μετατροπή είναι δυνατο νά απορροφηθούν από το έντερο και νά χρησιμοποιηθούν από τον οργανισμό.
Όταν τα σάκχαρα εισέλθουν στο αίμα συσσωρεύονται στο ήπαρ (συκώτι), όπου μετά βάλλονται σε σύνθετο άμυλο, το γλυκογόνο, (πού ονομάζεται και ζωικό άμυλο). Το ήπαρ το κατανέμει σιγά στο αίμα, ανάλογα με τις ανάγκες τού οργανισμού. Χάρη στη ρυθμιστική αύτή ενέργεια τού ήπατος τα σάκχαρα βρίσκονται μέσα στο αίμα σε σταθερή ποσότητα (1 τοις χιλίοις).
‘Υπάρχουν πολλά είδη σακχάρων. ‘Η σακχαρόζη ή καλαμοσάκχαρο, ή γλυκόζη ή σταφυλοσάκχαρο, ή μαλτόζη ή σάκχαρο τής βύνης (βυνοσάκχαρο), ή λακτόζη ή σάκχαρο τού γάλακτος (γαλακτοσάκχαρο), ή φρουκτόζη ή σάκχαρο των φρούτων.
Το κοινό σάκχαρο, ή ζάχαρη τού εμπορίου, είναι ή σακχαρόζη. Απαντάται στη φύση στο σακχαροκάλαμο (στο σόργο το σακχαρώδες) και στα τεύτλα (κοκκινογούλια), από τα οποία εξάγεται με βιομηχανικές μεθόδους. ‘Αντίθετα, στις συνηθισμένες τροφές βρίσκεται σπανίως.
“Όλα τα σάκχαρα απορροφώνται τελείως από το έντερο. Πράγματι στα κόπρανα δεν
ανευρίσκονται σάκχαρα. Τα σάκχαρα επιτελούν χρήσιμες λειτουργίες στο πεπτικό σύστημα προκαλούν την έκκριση τού γαστρικού υγρού και εξασφαλίζουν την πέψη των λευκωματούχων ουσιών.
‘Η υπερβολική κατανάλωση σακχάρων προκαλεί πεπτικές διαταραχές και αυξάνει τις εντερικές ζυμώσεις. Τα σάκχαρα είναι επίσης εχθροί των δοντιών και ευνοούν το
σχηματισμό της τερηδόνας.
Η θερμιδική άξία των σακχάρων είναι ανάλογη με εκείνη των πρωτεϊνών. “Ένα γραμμάριο σακχάρου δίνει περίπου 4 θερμίδες.

ΖΑΧΑΡΗ - ΤΕΧΝΗΤΑ ΣΑΚΧΑΡΑ

- Προκαλεί μεταβολικές ασθένειες, υπέρταση, καρδιολογικά νοσήματα ανεξάρτητα αν παχαίνει η όχι.
- Η φθορά που προκαλεί αποδίδεται στο θερμιδικό της φορτίο

ΤΟ ΜΕΛΙ

Το μέλι είναι ένα από τα πλουσιότερα σε σάκχαρο φυσικά προϊόντα. Πολυάριθμα είναι τα είδη των λουλουδιών Τα όποία οι μέλισσες απομυζούν το νέκταρ με το όποίο παράγουν το μέλι. Το θυμάρι, ή ρίγανη, ή λεβάντα, τα σπάρτα, οι λυγαριές ανήκουν στα νεκταροφόρα μελισσοτροφικά φυτά. Το μέλι πού μαζεύεται την άνοιξη είναι καλύτερο από εκείνο πού συλλέγεται το φθινόπωρο. Γενικά καλύτερο είναι εκείνο πού προέρχεται από λουλούδια τού αγρού.
“Όταν το μέλι διατηρείται πολύ καιρό αλλάζει όψη : γίνεται κοκκώδες και στερεό. Το σάκχαρο πού περιέχει κρυσταλλοποιείται στην επιφάνεια. Γενικά οι ίδιότητές του και ή θρεπτική του άξία είναι όμοιες με εκείνες των σακχάρων. Το μέλι όμως είναι τροφή πιο πολυσύνθετη και για αυτό δεν χωνεύεται τόσο εύκολα. Σχηματίζει μέσα στο στομάχι οξικό και βουτυρικό οξύ και στο έντερο γαλακτικό οξύ. Γι’ αυτό και το μέλι, όταν καταναλώνεται σε μεγάλη ποσότητα, έχει ελαφρά καθαρτική ιδιότητα. Στα άτομα πού υποφέρουν από κακή πέψη το μέλι μπορεί νά προκαλέσει τον σχηματισμό υπερβολικής ποσότητας οξέων στο στομάχι, με επακόλουθο εντερικές διαταραχές και διάρροια..
Είναι τροφή πλούσια σε θερμίδες: 100 γραμμάρια μέλι δίνουν 320 θερμίδες. “Όσο για τις θεραπευτικές ιδιότητες τού μέλιτος, δεν φαίνεται νά έχουν επιστημονική βάση. Κάποτε χρησιμοποιείτο το μέλι ως κατευναστικό τού αναπνευστικού συστήματος και εδίδετο μαζί με ζεστό γάλα για νά διευκολύνει την απόχρεμψη. Στην πραγματικότητα όμως στερείται θεραπευτικών ιδιοτήτων.


ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΜΕΛΙΟΥ

Το µέλι αποτελείται ουσιαστικά από διάφορα σάκχαρα, κυρίως φρουκτόζη και γλυκόζη, καθώς και από άλλες ουσίες, όπωςοργανικά οξέα, ένζυµα και στερεά σωµατίδια που προέρχονται από τη συγκοµιδή µελιού.
Το χρώµα του µελιού ποικίλλει απόσχεδόν άχρωµο έως καφέ σκούρο. Ως προς τη σύσταση, µπορεί να είναι ρευστό, παχύρρευστο ή, µερικά ή ολικά, κρυσταλλωµένο.
Η γεύση και το άρωµα ποικίλουν, αλλά εξαρτώνται από τη φυτική προέλευση.
Όταν διατίθεται στο εµπόριο ως µέλι ή όταν χρησιµοποιείται σε οιοδήποτε προϊόν προοριζόµενο για κατανάλωση από τον άνθρωπο, δεν πρέπει να έχει προστεθεί κανένα συστατικό τροφίµων στο µέλι, συµπεριλαµβανοµένων των προσθέτων τροφίµων,
ούτε να έχει γίνει καµία άλλη προσθήκη εκτός από µέλι.
Στο µέτρο του δυνατού, το µέλι δεν πρέπει να περιέχει οργανικές ή ανόργανες ύλες ξένες προς τη σύστασή του.
Δεν πρέπει να παρουσιάζει ασυνήθιστη γεύση ή οσµή ούτε να έχει αρχίσει να υφίσταται ζύµωση, η οξύτητά του δεν πρέπει να έχει τροποποιηθεί τεχνητώς και δεν πρέπει να έχει θερµανθεί µε τρόπο που να συνεπάγεται την καταστροφή ή τη σηµαντική αδρανοποίηση των φυσικών ενζύµων.
Δεν επιτρέπεται να αφαιρείται γύρη ή χαρακτηριστικό συστατικό του µελιού, εκτός αν αυτό είναι αναπόφευκτο κατά την αφαίρεση ξένων οργανικών ή ανόργανων υλών.
Κατά τη διάθεσή του στο εµπόριο ως µέλι ή όταν χρησιµοποιείται σε οιοδήποτε προϊόν που προορίζεται για κατανάλωση από τονάνθρωπο, το µέλι πρέπει να ανταποκρίνεται στα ακόλουθα χαρακτηριστικά σύστασης:
1. Περιεκτικότητα σε σάκχαρα
1.1. Περιεκτικότητα σε φρουκτόζη και γλυκόζη (σύνολο των δύο)
— µέλι νέκταρος όχι λιγότερο από 60 g/100 g
— µέλι µελιτώµατος, µείγµα µελιού µελιτώµατος µε µέλι ανθέων όχι λιγότερο από 45 g/100 g
1.2. Περιεκτικότητα σε σακχαρόζη
— γενικά όχι περισσότερο από 5 g/100 g
— ψευδακακία (Robinia pseudoacacia), µηδική (Medicago sativa), βαγ-
ξία (Banksia menziesii), ηδύσαρον (Hedysarum), ερυθρός ευκάλυπτος
(Eucalyptus cam adulensis), (Eucryphia lucida, Eucryphia milliganii),
εσπεριδοειδή spp. όχι περισσότερο από 10 g/100 g
— Λεβάντα (Lavandula spp.), µποράντζα (Borago officinalis) όχι περισσότερο από 15 g/100 g
2. Υγρασία
— γενικά όχι περισσότερο από 20 %
— µέλι ερείκης (Calluna) και µέλι ζαχαροπλαστικής εν γένει όχι περισσότερο από 23 %
— µέλι ζαχαροπλαστικής από ερείκη (Calluna) όχι περισσότερο από 25 %
3. Περιεκτικότητα σε µη υδατοδιαλυτές ουσίες
— γενικά όχι περισσόερο από 0,1 g/100 g
— µέλι πιέσεως όχι περισσότερο από 0,5 g/100 g
4. Ηλεκτρική αγωγιµότητα
— µέλι µη αναφερόµενο κατωτέρω και µείγµατα των µελιών αυτών όχι περισσότερο από 0,8 mS/cm
— µέλι µελιτώµατος και µέλι ανθέων καστανιάς και µείγµατα των µελιών
αυτών, πλην των µειγµάτων µε τα αναφερόµενα κατώτερα µέλια όχι λιγότερο από 0,8 mS/cm
— eξαιρέσεις: κουµαριά (Arbutus unedo), ερείκη (Erica), ευκάλυπτος,
φιλύρα (Tilia spp), καλούνα ή κοινή (Calluna vulgaris), Manuka ή
Jelly bush (leptospermum), φυτό τσαγιού (Melaleuca spp.)
5. Ελεύθερα οξέα
— γενικά όχι περισσότερο από 50 χιλιοστοϊστο-
δύναµα οξέος ανά 1 000 g
— µέλι ζαχαροπλαστικής όχι περισσότερο από 80 χιλιοστοϊστο-
δύναµα οξέος ανά 1 000 g
6. ∆είκτης διάστασης και περιεκτικότητας σε υδροξυµεθυλοφουρφουράλη (HMF) προσδιοριζόµενα µετά από επεξεργασία καιανάµειξη
α) δείκτης διάστασης (κλίµακα Schade)
— γενικά, εκτός από το µέλι ζαχαροπλαστικής όχι λιγότερο από 8
— µέλι µε χαµηλή περιεκτικότητα σε φυσικά ένζυµα (π.χ. µέλι εσπερι-
δοειδών) και του οποίου η περιεκτικότητα σε HMF δεν υπερβαίνει
τα 15 mg/kg όχι λιγότερο από 3
β) HMF
— γενικά, εκτός από το µέλι ζαχαροπλαστικής όχι περισσότερο από 40 mg/kg (µε την
επιφύλαξη των διατάξεων του στοιχείου
α) δεύτερη περίπτωση)
— µέλι δηλωµένης προέλευσης από περιοχές µε τροπικό κλίµα και
µείγµατα των µελιών αυτών όχι περισσότεροα από 80 mg/kg

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ο∆ΗΓΙΑ 2001/110/ΕΚ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
της 20ής ∆εκεµβρίου 2001 για το µέλι

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

1) ΕΙΝΑΙ ΓΝΩΣΤΟ ΌΤΙ ΤΟ ΜΕΛΙ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ( ΚΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΛΠ) ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΩΝ . ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ ΟΙ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΔΙΑΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΕΧΝΗΤΑ ΣΑΚΧΑΡΑ (ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΜΕΝΗ ΣΑΚΧΑΡΗ Η ΓΛΥΚΟΖΗ ) ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΟΥΝ. Όμως ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΩΝ ΠΟΥ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΔΙΑΤΡΕΦΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΜΕ ΤΕΧΝΗΤΑ ΣΑΚΧΑΡΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΙΣ Εποχές ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΟΙ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΟΥΝ ΦΥΣΙΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΑΥΞΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΛΙΟΥ. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΔΗΛ. ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΟΡΦΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΝΟΘΕΙΑΣ.

2) ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΟΡΦΗ ΝΟΘΕΙΑΣ ΤΟΥ ΜΕΛΙΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΥΨΗΛΗ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΕΔΩ ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΘΕΣΠΙΣΗ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΟΡΙΟΥ

3) ΣΤΟ ΜΕΛΙ ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ ΛΟΓΩ ΚΑΚΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ Η ΕΠΕΙΔΗ ΔΕΝ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΜΕΤΡΑ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ ΤΟ ΒΑΚΤΗΡΙΟ Clostridium botulinum ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΝΕΥΡΟΤΟΞΙΚΟ ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΣΟΒΑΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ ΓΙΑΥΤΟ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ.

4) ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΝΑΜΕΙΞΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΜΕΛΙΟΥ ΜΕ ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΟ (ΚΎΡΙΑ ΚΙΝΕΖΙΚΟ)

ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΘΟΥΝ ΤΟΣΟ ΟΙ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΙ (ΑΠΟ ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΑ ΚΙΝΕΖΙΚΑ Η ΑΛΛΑ ΜΕΛΙΑ ) ΌΣΟ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ

Α) ΤΑΧΥΡΥΘΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΙ Α ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΕΧΝΗΤΩΝ ΣΑΚΧΑΡΩΝ (ΣΑΚΧΑΡΟΖΗΣ) ΚΑΙ ΝΕΡΟΥ
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΑΝ

Β) ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΙ ΑΤΟ ΒΑΚΤΗΡΙΟ, ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΑΠΟΦΕΥΧΘΕΙ Κ ΑΝΑΜΕΙΞΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕΛΙΟΥ Η ΜΕΛΙΟΥ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΝ.

Γ) ΑΠΟΡΡΙΨΗ ΜΕΛΙΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΔΙΧΛΩΡΟΒΕΝΖΟΛΙΟ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΑΝΙΧΝΕΥΣΙΜΑ ΟΡΙΑ (5 ppm). ΑΦΟΥ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΈΠΕΤΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΘΟΛΟΥ

Δ) ΑΓΟΡΑ ΜΕΛΙΟΥ ΑΠΟ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΥΣ ΑΠΟΛΥΤΟΥ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΗΡΥΘΡΩΝ

ΣΤ) ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΩΝ Η ΑΛΛΩΝ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΕΧΘΡΩΝ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΤΟΥ ΜΕΛΙΣΣΙΟΥ

Ε) ΑΝΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΤΙΚΕΤΑ ΤΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ