ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Η «βιολογική γεωργία» σήμερα βρίσκεται σε αντίφαση με τη θυελλώδη ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης, της τεχνολογίας και της βιοτεχνολογίας. Αντί για «βιολογικά προϊόντα» «βιολογική γεωργία» προτείνεται η στρατηγική της Ολοκληρωμένης Καταπολέμησης Εχθρών και Ασθενειών (Integrated Pest Management – IPM) , τα «προϊόντα ολοκληρωμένης αντιμετώπισης εχθρών και ασθενειών» και τα «προϊόντα ολοκληρωμένης παραγωγής (Integrated Crop Management - ICM)». «Βιολογικά προϊόντα» μπορεί να είναι τα φυσικά προϊόντα που συλλέγονται από αυτοφυόμενα φυτά και από περιοχές που δεν έχομε ανθρώπινη επέμβαση και μέχρι το βαθμό που δεν δημιουργούνται προβλήματα για την αναπαραγωγή τους η στο περιβάλλον, π.χ. αυτοφυόμενα ρίγανη, τσάι βουνού, καστανιά , κυδωνιά κ.α. (αποδεκτός ορισμός) «Βιολογική ή Οργανική η Οικολογική» γεωργία είναι σύστημα διαχείρισης και παραγωγής αγροτικών προϊόντων που στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες, στη μη χρησιμοποίηση χημικών συνθετικών λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων και στη χρησιμοποίηση μη χημικών μεθόδων στην αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων καθώς και στη χρησιμοποίηση τεχνικών παραγωγής όπως αμειψισποράς και ανακύκλωσης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων που διατηρούν τη φυσική ισορροπία και τη γονιμότητα του εδάφους.

Σήμερα με τα προβλήματα που υπάρχουν (ανθεκτικότητα, διαταραχή φυσικής ισορροπίας με την καταστροφή ωφελίμων οργανισμών, συσσώρευση αλάτων και χημικών ενώσεων από την υπερβολική και μακροχρόνια χρήση λιπασμάτων) η «βιολογική γεωργία» δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη επιχειρηματική γεωργία. Μπορεί όμως να αποτελεί μια μακρινή επιδίωξη που μπορεί να πλησιάσει κανένας μέσα από την πρόοδο του βιολογικού ελέγχου, τη βιοτεχνολογία (όταν γίνει αποδεκτή) και τις σύγχρονες μεθόδους παραγωγής.

Όμως στους υποστηρικτές της βιολογικής γεωργίας μπορεί να αντιπαρατεθεί:

α) δεν υπάρχουν εδραιωμένα προγράμματα σπουδών στα Γεωπονικά Πανεπιστήμια δηλ. η «βιολογική γεωργία» στερείται επιστημονικής βάσης. Η γνώση είναι εμπειρική με ελάχιστα επιστημονικά δεδομένα. Σήμερα κανένας πλέον δεν αμφισβητεί την αξιοπιστία της επιστημονικής γνώσης.
Eχει γραφεί επίσης ότι οι κανόνες της IFOAM «… δεν αντέχουν την αυστηρή επιστημονική κριτική».

β) οι έλεγχοι δεν είναι αξιόπιστοι και τα εργαστήρια ελέγχου δεν είναι διαπιστευμένα . Και όταν γίνει εξέταση εξετάζουν περιορισμένο αριθμό ουσιών ( περίπου 100). Η συσκευασία τους τις περισσότερες φορές ( ιδιαίτερα στις λαϊκές αγορές) είτε στερείται σήμανσης είτε δεν φέρουν την πιστοποίηση του οργανισμού ελέγχου.

γ) η μη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων συνεπάγεται την ανάπτυξη, βακτηρίων, μυκήτων που είναι πιθανό οι ουσίες (τοξίνες) που εκκρίνουν στα μολυσμένα φυτά ή οι μεταβολίτες τους να βλάψουν την υγεία ανθρώπων και ζώων (αφλατοξίνες, C. Purpurea (ergot), A. alternata, -Tabtotoxin, Phaseolotoxin, Tentoxin AK και ΑM – toxin κλπ) ή την ανάπτυξη ζιζανίων ( γόγγολη, σαπουνόχορτο ) ιδιαίτερα στα σιτηρά που καθιστούν τα προϊόντα μη βρώσιμα και φυσικά μη εξαγώγιμα. Οι ουσίες - τοξίνες αυτές είναι εξαιρετικά δηλητηριώδεις και είναι δραστικές σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις.Επίσης τα φυτά παράγουν τοξίνες για άμυνα η παρεμπόδιση της προσβολής (όπως φαινολικές ενώσεις – phytoalexins, κυανιούχες – HCN πχ. Σόργο, κλπ) που είναι πιθανό να βλάψουν ανθρώπους και ζώα. Αναφέρεται επίσης ότι έχουν αποσυρθεί ανθεκτικές ποικιλίες φυτών στις οποίες εντοπίστηκαν τοξικές ουσίες.

δ) Μία ουσία μπορεί να είναι επιβλαβής και επικίνδυνη σε κάποιες συγκεντρώσεις αλλά να μην προκαλεί καμία βλάβη σε χαμηλότερες.ε) Δεν υπάρχουν δεδομένα (υπολείμματα, επικινδυνότητα κλπ) και δεν παρέχεται κανενός είδους εγγύηση για ενδεχόμενη βλάβη από τη χρήση φυσικώς συντιθεμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων(ΦΠ). Δεν υποβάλλονται σε διαδικασία έγκρισης και έτσι δεν είναι γνωστές ενδεχόμενες επιπτώσεις στο περιβάλλον στον άνθρωπο η στα φυτά η τα ζώα.στ) δεν προτείνει κάτι νεότερο γιατί ορισμένα σκευάσματα (θείο, θειάφι, φερομόνες) και ορισμένες τεχνικές (καλλιεργητικά μέτρα, ήδη χρησιμοποιούνται στην επιχειρηματική γεωργία

Λιπάσματα

α) Προτείνουν «οργανικά λιπάσματα» που και αυτά περιέχουν χημικές ουσίες όμοιες η ανάλογες των συνθετικών λιπασμάτων.β) Η λεγόμενη «βιολογική γεωργία» υπερεκμετελλεύεται χωρίς να ανανεώνει τη φυσική γονιμότητα των εδαφών και χωρίς να αποφεύγει ρυπογόνες παρενέργειες (συσσώρευση βαρέων μετάλλων, υψηλή στάθμη νιτρικών στα προϊόντα, παραγωγή αερίων κλπ)γ) ηθελημένα αγνοούν:1) ότι με τα σύνθετα λιπάσματα βελτιώνεται η γονιμότητα του εδάφους αυξάνοντας τα ήδη υπάρχοντα θρεπτικά στοιχεία.2) τα γνωστά προβλήματα στο περιβάλλον δημιουργούνται από τη χρήση υπερβολικών ποσοτήτων σε μεγάλες περιόδους3) την ύπαρξη λιπασμάτων βραδείας απελευθέρωσης ( ενώσεις ουρίας κλπ) που οικονομικά συμφέροντα αρνούνται την παραγωγή τους. Τα αναφερόμενα λιπάσματα παρεμποδίζουν την έκπλυση του Ν και ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο ρύπανσης υπόγειων ή άλλων νερών4) τα οργανικά λιπάσματα ανοργανοποιούνται σε μικρό χρονικό διάστημα (1-3 εβδομάδες) παράγουν αέρια (ΝΗ3, ΝΟχ ) και απελευθερώνουν ευδιάλυτα άλατα που καταλήγουν σε υπόγεια και επιφανειακά νερά. Έχει αναφερθεί ότι το άχυρο κατά την αποδόμηση του χρησιμοποιεί αμμωνία με αποτέλεσμα να στερείται το έδαφος αμμωνιακού αζώτου5) μεταφέρουν σπόρους ζιζανίών και παθογόνα ( ιούς, βακτήρια). Ενδεχόμενη άποψη για παστερίωση είναι φανερό ότι θα αποτύχει λόγω του μεγάλου κόστους,6) η χρήση συνθετικών λιπασμάτων δεν αυξάνει μόνο τις αποδόσεις αλλά παράλληλα εξασφαλίζονται προϊόντα υψηλής βιολογικής αξίας ως προς το μέγεθος, χρώμα, γεύση, άρωμα και τα φυτά είναι περισσότερο ανθεκτικά στις ασθένειες και οι καρποί τους συντηρούνται καλύτερα.7) εδάφη πτωχά σε θρεπτικά συστατικά (ιδιαίτερα σε ορεινές περιοχές) συνδέονται με την υγεία ανθρώπων και ζώων. Αναφέρεται ότι η έλλειψη θρεπτικών στοιχείων στους οργανισμούς (και ιδιαίτερα στα ζώα) συνδέεται συχνά με αντίστοιχη έλλειψη θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος.

- Η Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ασθενειών (Integrated Pest Management) και η Ολοκληρωμένη διαχείριση καλλιεργειών (ICM) αποτελούν σύγχρονες στρατηγικές για τη φυτοπροστασία και τη επιχειρηματική γεωργία γενικότερα εφ΄ όσον δεν περιορίζεται στην πιστοποίηση ενός συστήματος παραγωγής και την τυπική αναγνώριση ενός καλλιεργητικού σχεδίου με βάση το οποίο λειτουργεί μια η περισσότερες ομοειδείς εκμεταλλεύσεις

- Απαιτείται συνεχής, επιστημονική ενημέρωση και καθοδήγηση των εμπλεκομένων στη φυτοπροστασία και τακτικοί έλεγχοι τόσο για την εφαρμογή των οδηγιών κατά την εφαρμογή των Φ.Π. όσο και για την ύπαρξη ενδεχόμενων υπολειμμάτων (προϊόντα, νερό, έδαφος, αέρας) για την προστασία της γεωργικής παραγωγής, της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.

- Τα Φ.Π. και τα συνθετικά λιπάσματα είναι απαραίτητα και αναντικατάστατα για την εξασφάλιση τροφίμων, του εισοδήματος των παραγωγών, την προστασία της δημόσιας υγείας και της υγείας των ζώων. Συμβάλουν στην αύξηση των αποδόσεων και τη βελτίωση της ποιότητας των παραγομένων προϊόντων.Γενικά ο παραγωγός έχει ισχυρά κίνητρα για να χρησιμοποιήσει τα Φ. Π. όπως προστασία της παραγωγής, παραγωγή προϊόντων ανθεκτικών και υψηλής ποιότητας, μείωση του κόστους παραγωγής.

- Επιβάλλεται ο περιορισμός του ψεκαστικού υγρού και των ψεκασμών στους εντελώς απαραίτητους, όχι ψεκασμούς με απορροή και χρησιμοποίηση προσκολλητικών κλπ εφόσον δεν μειώνουν τη δοσολογία.

- Ο αγώνας για την εξασφάλιση της τροφής εμπεριέχει και μία υψηλή ηθική αξία και σκοπεύει στην ικανοποίηση των διατροφικών αναγκών των κατοίκων των αναπτυσσόμενων χωρών και του διαρκώς αυξανόμενου παγκόσμιου πληθυσμού σε συνδυασμό με το πεπερασμένο και τις τάσεις μείωσης της γεωργικής γης. Η επίτευξη αυτών του σκοπών συνδέεται και με την χρήση των Φ.Π. και των συνθετικών λιπασμάτων.

- Η λεγόμενη «βιολογική γεωργία» θα εξακολουθήσει να είναι συμπληρωματική της επιχειρηματικής γεωργίας (σήμερα η σχέση είναι 99/1) γιατί οι σκοποί της δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας (εξασφάλιση επάρκειας τροφίμων, παραγωγή τροφίμων εκεί που υπάρχουν ανάγκες, ικανοποιητικό εισόδημα στον παραγωγό, προσιτά και υψηλής ποιότητας προϊόντα στον καταναλωτή) σοβαρές δυσχέρειες στην εφαρμογή της και με σοβαρά προβλήματα αξιοπιστίας τόσο για τα υλικά που χρησιμοποιεί όσο και για τα παραγόμενα προϊόντα.

- Είναι ανθρώπινο δικαίωμα η απαίτηση για επαρκή, ασφαλή, υγιεινά
και υψηλήςποιότητας προιόντα