ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ, ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (Φ. Π.) – ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

Τα περισσότερα Φ. Π. είναι τοξικά όχι μόνο για τα παράσιτα των καλλιεργειών αλλά και για τον άνθρωπο και γενικά για οργανισμούς μη στόχους επειδή πολλά από αυτά δεν έχουν επιλεκτική δράση. Για μεν τον χρήστη τα προβλήματα δημιουργούνται κύρια από κακή χρήση των Φ. Π. και τη έκθεσή του σε αυτά για δε τον καταναλωτή από ενδεχόμενα, εκτός των προβλεπομένων ορίων, υπολείμματα των Φ. Π. στα τρόφιμα.
Η κακή χρήση των Φ. Π. δημιουργεί και προβλήματα στο περιβάλλον με τη ρύπανση νερών, του αέρα και του εδάφους. Στον άνθρωπο μπορεί να προκληθεί ναυτία, νεοπλασίες, αναπνευστικά προβλήματα, κακό ύπνο και εφιάλτες τη νύχτα που ακολουθεί τον ψεκασμό. Επίσης μπορεί να δράσουν ερεθιστικά στα μάτια και το δέρμα.Αυτοί οι άμεσοι κίνδυνοι είναι γνωστοί ως οξείες επιδράσεις όμως οι περισσότερο επικίνδυνες επιδράσεις των οποίων τα συμπτώματα δεν φαίνονται άμεσα είναι γνωστές ως χρόνιες επιδράσεις. Η ρύπανση του νερού προκαλείται γιατί το νερό της βροχής παρασύρει τα Φ. Π. σε ποτάμια, λίμνες, θάλασσα και υπόγεια νερά η από το ξέπλυμα των χρησιμοποιούμενων ψεκαστικών μέσων. Η ρύπανση αυτή καταστρέφει ψάρια και υδρόβια ζωή αλλά έχει και επιπτώσεις στον άνθρωπο από τη ρύπανση του πόσιμου ύδατος. Και στο έδαφος έχουν εντοπισθεί υπολείμματα, πολλά από τα οποία διασπώνται εύκολα (υδρόλυση, οξείδωση, διάσπαση, εξάτμιση, δράση μικροοργανισμών). Είναι πιθανό τα Φ. Π. η τα προϊόντα αποσύνθεσής τους να έχουν αρνητική επίδραση στους μικροοργανισμούς του εδάφους. Πολλά μυκητοκτόνα (thιram, captan) έχουν τοξική επίδραση στα Rhizobium που συμβιούν με τα ψυχανθή. Επίσης ορισμένα μυκητοκτόνα και απολυμαντικά του εδάφους (βρωμιούχο μεθύλιο. Dazomet κλπ) έχουν επίδραση στις μυκκόριζες που προσφέρουν αφομοιώσιμο φωσφόρο στα φυτά μπορεί να προκαλέσουν θάνατο των διάφορων μυκόρριζων και να δημιουργήσουν τροφικές ανωμαλίες στα φυτά. Αναφέρεται επίσης ότι το ζιζανιοκτόνο LINURON προκαλεί παρεμπόδιση της νιτροποίησης επηρεάζοντας τα νιτροβακτήρια NITROBACTER με πιθανό αποτέλεσμα τη συσσώρευση νιτρωδών αλάτων στο έδαφος.

Για τον παραγωγό – χρήστη Φ. Π. τα προβλήματα προέρχονται
- από την έκθεσή του σε αυτά
- από τις φυσικοχημικές ιδιότητες των Φ. Π. (εκρηκτικό, εύφλεκτο, ταχύτητα εξάτμισης κλπ) - από την παρατεταμένη και κακή χρήση τους είτε από άγνοια είτε γιατί υποβαθμίζει τη σοβαρότητα του κινδύνου περισσότερα συγκεκριμένα:- δεν λαμβάνει μέτρα προστασίας, αυτοσχεδιάζει, υποκινείται από το γείτονα παραγωγό και δεν ακολουθεί τις οδηγίες χρήσης.

Μέτρα προστασίας της υγείας του καταναλωτή

- διαρκής έλεγχο ενδεχόμενης ύπαρξης υπολειμμάτων Φ. Π. εκτός των προβλεπομένων ορίων.
- ανάπτυξη δραστικών ουσιών με εκλεκτική δράση που χρησιμοποιούνται σε πολύ μικρές δόσεις
.- μείωση του ψεκαστικού υγρού
- χρησιμοποίηση ρυθμιστών ανάπτυξης εντόμων, μικροβιακών σκευασμάτων, παρασιτοειδών και αρπακτικών εντόμων και ακάρεων και νέων τεχνικών φυτοπροστασίας (ηλιοαπολύμανση, εφαρμογές φερομόνης κλπ).
- απαγόρευση εισαγωγής Φ. Π. με χρόνιες επιδράσεις στον άνθρωπο και περιορισμό στη χρήση σκευασμάτων με οξεία τοξικότητα.

Τι πρέπει να κάνει ο ίδιος ο καταναλωτής
- να αποφλοιώνει και να πλένει καλά τα φρούτα και τα λαχανικά που αγοράζει
- να καταναλώνει ποικίλα είδη
- να αποφεύγει τα εισαγόμενα προϊόντα και ιδιαίτερα εκείνα των τρίτων χωρών

Για αποφυγή προβλημάτων ρύπανσης στο περιβάλλον

- επιδιώκεται η αριστοποίηση της βιολογικής δράσης της δραστικής ουσίας ώστε να επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα με τη μικρότερη δυνατή δόση
- να καταβληθεί μεγαλύτερη προσπάθεια ώστε η συσκευασία να περιορίζει (εναιώρημα σε νερό όχι γαλακτοποιήσιμα σκευάσματα) κατά το δυνατό τη διαφυγή δραστικών ουσιών στο περιβάλλον έξω από το στόχο
- χρήση Φ. Π. μόνο για παραγωγικούς σκοπούς και όχι σε δρόμους πάρκα και μέρη που παίζουν παιδιά.
- διαρκής έλεγχος των στοιχείων του περιβάλλοντος (νερό, έδαφος, αέρας) για διαπίστωση ρύπανσης