ΘΕΟΦΙΛΟΣ Κ. ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ 1917 – 1969

” Είναι καλύτερα να πεθαίνεις όρθιος
παρά να ζήσεις γονατισμένος”.
Dolores Ibarruri (Passionaria)


Στις 27/3/2006 συμπληρώνονται 37 χρόνια από τότε που ο πανεπιστημιακός Θεόφιλος Κ. Φραγκόπουλος βρέθηκε νεκρός στο Εργαστήριο του (Εργαστήριο Εδαφολογίας) στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή (ΑΓΣΑ) – Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Οι συνθήκες του θανάτου, τόσα χρόνια μετά, δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί.
Ο πρώτος και μοναδικός που θυσιάστηκε στον αγώνα κατά της δικτατορίας.
Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 23 Οκτωβρίου 1917. Ήταν γιος αξιωματικού του Πολεμικού Ναυτικού και είχε μια αδελφή. Το έτος 1939 τελειώνει με άριστα τη Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Εκπαιδεύεται στη Γεωργική Χημεία στο Παρίσι και στην Οινολογία στο Μονπελιέ . Οι σπουδές του στη Γαλλία επηρέασαν την ιδεολογική του συγκρότηση και τις πολιτικές του επιλογές. Στη συνέχεια εργάζεται στη Δ/νση Γεωργίας της Κέρκυρας και από το 1950 στην Ανωτάτη Γεωπονική Σχολή Αθηνών.
Το έτος 1963 ανακηρύσσεται διδάκτωρ της ΑΓΣΑ και τοποθετείται ως επιμελητής στο Εργαστήριο της Γεωργικής Χημείας.
Κατατάσσεται στους μύστες της επιστήμης χάρις στις απεριόριστες πνευματικές του ικανότητες, την ασκητική του ζωή, τις σπάνιες γνώσεις του την πολυγλωσσία του (μιλούσε και έγραφε άπταιστα 8 γλώσσες και τις περισσότερες βαλκανικές) τις γνώσεις του στη μουσική (αγαπούσε με πάθος την κλασική μουσική και έπαιζε πιάνο) την ιστορία, τη λογοτεχνία (ελληνική και ξένη που μελετούσε στο πρωτότυπο), τη γεωπονική επιστήμη την αστροφυσική και στην αστρογεωγραφία.
Ήταν πολυσχιδής προσωπικότητα, μεγάλου επιστημονικού κύρους, πνευματώδης, με σπάνια παρατηρητικότητα και μνήμη αλλά ταυτόχρονα λιτός και απέριττος ως άνθρωπος. Περπατούσε και επέστρεφε από τη δουλειά του ξανά με τα πόδια. Υπήρξε ανιδιοτελής, αυστηρός κριτής του εαυτού του, με κοινωνικές ευαισθησίες και βαθιά πίστη στο λαό και τη δημοκρατία.
Τον διέκρινε το πάθος του για ελευθερία, αξιοπρέπεια, τιμιότητα, αφοσίωση και αμεσότητα προς τους φοιτητές του. Με τους φοιτητές, που δημιουργούσε σχέσεις φιλίας και κατανόησης , έδινε απλόχερα χρόνο για να τους εμφυσήσει γνώση και ελευθερία στη σκέψη. Έχει γραφεί ότι βοηθούσε και οικονομικά πολλούς φοιτητές.
Για τον άνθρωπο αυτού του ηθικού και πνευματικού διαμετρήματος, η ψυχολογική βία, οι εξευτελισμοί της «Οδού Μπουμπουλίνας», η γνώση των φρικτών βασανιστηρίων, η κατάλυση των ελευθεριών του Ελληνικού Λαού, ο έντονος προβληματισμός του για το αντιδικτατορικό κίνημα, το κλίμα συμβιβασμού των συναδέλφων του η απάντηση στο δίλημμα «ΖΩΗ ΧΩΡΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ» ήταν θάνατος.
Το πρωί της 27/3/1969, μετά την άρνηση του να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις της 25ης Μαρτίου και την ανάκρισή του από τον αστυνόμο «σπουδαστικού» Καραπαναγιώτη βρίσκεται νεκρός, πεσμένος πάνω στο γραφείο του, με ένα κομμάτι χαρτί στο χέρι του που έγραφε:
” Καλύτερα να πεθαίνεις όρθιος
παρά να ζεις γονατιστός.
Οι φίλοι μου να εκδικηθούν
το θάνατο μου”
Στην κηδεία του επέτρεψαν μόνο την παρουσία της μητέρας του,
του α. καθηγητή Ρουσσόπουλου και δύο βοηθών του. Παραβρέθηκε επίσης αριθμός φοιτητών που δεν πτοήθηκε από την αστυνομική τρομοκρατία εκείνης της εποχής.
Η είδηση του θανάτου του έγινε γνωστή από τον παράνομο τύπο εκείνης της εποχής(φωτ.

Αναπάντητα παραμένουν τα ερωτήματα:
-ποιοι τον ανέκριναν και πως;
- γιατί δεν επικοινώνησε με τους δικούς του;
- πως βρέθηκε στο εργαστήριό του απίθανες ώρες;
- γιατί η κηδεία του έγινε χωρίς να ανακοινωθεί και κάτω από πρωτοφανή αστυνόμευση;
- γιατί δεν παραβρέθηκε στην κηδεία του το διδακτικό προσωπικό τη Σχολής;
- ποια είναι η θέση του Πανεπιστημίου ;
- γιατί δεν διακόπηκαν τα μαθήματα τουλάχιστον την ημέρα του θανάτου του η την ημέρας της νεκρώσιμης ακολουθίας και ταφής του
Ο «αστυνόμος σπουδαστικού» οφείλει να ανοίξει τα χαρτιά του.

Διαβάζουμε από το περιοδικό:

α) ΤΡΙΠΤΟΛΕΜΟΣ τεύχος 11 σελ. 35,36:

” Για όλους αυτούς που είχαν τη μεγάλη ευκαιρία και την εξαιρετική τύχη να τον γνωρίσουν και να τον καταλάβουν, γι αυτούς που τον πλησίασαν και αναπόφευκτα τον αγάπησαν τα χρόνια που πέρασαν δεν μπόρεσαν να ξεθωριάσουν τη θύμησή του, δεν μπόρεσαν να μειώσουν την αγάπη τους ούτε και αμβλύνουν τον πόνο τους για το χαμό του.
…
αναπτύσσει μια ιδιαίτερη ευαισθησία, πλησιάζει τους συνανθρώπους του και συμπάσχει μαζί τους. Γίνεται φίλος των ταπεινών και καταφρονημένων, συμπαραστάτης των κυνηγημένων συνειδητοποιεί την κοινωνία της εποχής και καταγράφει μέσα του την ανισότητα, την αδικία, την υποκρισία και τη διαφθορά. Παραμένει σεμνός μετριόφρων, ανιδιοτελής, ασκητικός και αποκτά μια θαυμαστή ευψυχία, αξιοπρέπεια και πνευματική ανεξαρτησία.
…
Η ζωή του εξελίχτηκε μέσα στην πιο δύσκολη περίοδο που γνώρισε ο τόπος μας. Πέρα από τα πρώτα ευτυχισμένα παιδικά του χρόνια ήρθαν τα χρόνια του πολέμου και της κατοχής, τα μαύρα χρόνια του εμφυλίου, τα χρόνια της στυγνής διακυβέρνησης της δεξιάς , τα χρόνια της τρομοκρατίας, τα χρόνια της δικτατορίας. Τα χρόνια των δακρύων και του φόβου αλλά και της πίστης των αγώνων και της θυσίας. Τα χρόνια του Θεόφιλου Φραγκόπουλου
…
Τα οργανέτα της δικτατορίας προσπαθούν με κάθε τρόπο να τον τρομοκρατήσουν να τον πτοήσουν, να τον εξευτελίσουν.
Μένει όρθιος ακέραιος, αξιοπρεπής και ολοκληρώνει την αγωνιστική του προσφορά με την καθολική θυσία του όπως του επιβάλει η απαράμιλλη ευαισθησία του”.

β) ΝΕΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ Μάιος – Ιούνιος 1975 σελ. 182, 185

”…Για το Θεόφιλο Φραγκόπουλο η ελευθερία, η αξιοπρέπεια, η τιμιότητα και προπαντός η ελευθερία στον ακαδημαϊκό χώρο ήταν απαράβατη αρχή και γι αυτό δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι ήταν δυνατό σε αυτό το χώρο να χωρέσουν άνθρωποι που πρώτα απ΄ όλα δεν ήταν ελεύθεροι.
…
Προσπάθησαν να ασκήσουν ψυχολογική βία για να σταματήσει απλώς να μιλά σαν ελεύθερος άνθρωπος. Τότε εκείνος αντέδρασε με μια μεγάλη πράξη για τους ταπεινούς αλλά απλή για τους πνευματικά μεγάλους, το θάνατο”.

από τη ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ του (Αθήνα 1998) του α. Γιάννη Θ. Καλοπίση

”Τον γοήτευε η αστροναυτική. Την ημέρα (12 Απριλίου 1961) που ο Γιούρι Γκαγκάριν έκανε την κοσμοϊστορική πρώτη πτήση ανθρώπου σε τροχιά επί 1 ώρα και 48 λεπτά γύρω από τη Γη, βρισκόταν σε κατάσταση μεγάλου ενθουσιασμού και έκστασης. Όταν ο Γκαγκάριν ήλθε στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του, τον επισκεφθήκαμε, συνοδευόμενοι από τη γυναίκα μου, στο ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρεtαννίας όπου κατέλυσε. Τον καλωσόρισε, του ευχήθηκε να φθάσει γρήγορα στη Σελήνη και του ζήτησε μια σειρά αστροναυτικές πληροφορίες μιλώντας τόσο άψογα ρωσικά που ο Γκαγκάριν, όπως μου είπε ο διερμηνέας του, έμεινε κατάπληκτος μη μπορώντας να καταλάβει πως ένας ξένος μιλούσε τόσο τέλεια ρωσικά.
…
Η στάση των περισσοτέρων από το τότε καθηγητικό κατεστημένο της ΑΓΣΑ (υπήρξαν λίγες εξέχουσες εξαιρέσεις) έναντι ενός τέτοιου ανθρώπινου φαινομένου ήταν απρόσμενα αταίριαστη, μικρόψυχη, στείρα και μυωπική. Δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι διαμάντι για τη Σχολή τους αποτελούσε ο Φραγκόπουλος και όπως ξέφευγε από τη δική τους επιστημονική στάθμη, επιτήδευση και σοβαροφάνεια χρησιμοποιούσαν κάθε ευκαιρία για να τον ειρωνεύονται να τον κουτσομπολεύουν ακόμη και να τον κακολογούν. Στο περιβάλλον των ανθρώπων αυτών ο Φραγκόπουλος ήταν κατά την έκφραση του Ροΐδη «αδάμας εν μέσω χαλίκων , κύκνος εν μέσω κοράκων»”.

Τα μεταγενέστερα χρόνια (1974) ο Σύλλογος φοιτητών της ΑΓΣΑ - Γεωπονικού Πανεπιστημίου τιμώντας την μνήμη του πήρε το όνομα «ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ»
Το έτος 1975 εντοιχίστηκε αναμνηστική πλάκα στο Εργαστήριο της Εδαφολογίας και οργανώθηκαν εκδηλώσεις εις μνήμην του (φωτ.

ΤΟ 1983 η Γενική Συνέλευση της Σχολής αποφάσισε να ονομάσει το αμφιθέατρο που συνεδρίαζε «ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΥ» και να στήσει προτομή στον προαύλιο χώρο του Πανεπιστημίου. Η προτομή λαξεύτηκε και τοποθετήθηκε το έτος 1995