" Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ" ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Μια όμορφη φεγγαρόλουστη νύχτα Παρασκευής κάτω από τους ζωντανούς ήχους που έβγαιναν από ένα σαντούρι (Στέλλα Βαλάση) και ένα βιολί (Επίκουρος Τριανταφυλλίδης) και σε ένα επιβλητικό και ιδιαίτερης αισθητικής Βυζαντινό Θέατρο «ξετυλίχτηκε» η θεατρική παράσταση «Ο χριστός ξανασταυρώνεται» του μεγάλου Έλληνα στοχαστή Νίκου Καζαντζάκη, με πρωταγωνιστή το Στράτο Τζώρτζογλου (Μανωλιός).
Το μυθιστόρημα αναφέρεται στον ξεριζωμό του Ελληνισμού που άρχισε το 1900 και κορυφώθηκε το 1922 και στην υποδοχή και αντιμετώπιση που είχαν από την πατρίδα.
Ένα κείμενο επίκαιρο όσο ποτέ με αναφορά στην ξένη εξάρτηση των κυρίαρχων οικ. στρωμάτων (καλοζωισμένοι προύχοντες πλούτιζαν συνεργαζόμενοι με τον κατακτητή),
στις σχέσεις κληρικών και Εκκλησίας με την κοινωνία όπου δύο ιερείς ο παπά Γρηγόρης και παπά Φώτης αντιμάχονται για τα συμφέροντα των ξεριζωμένων προσφύγων και σε
όσους υπηρέτησαν αρχές και ιδέες (Ο Μανωλιός θανατώνεται – ξανασταυρώνεται- υπερασπιζόμενος τα συμφέροντα των προσφύγων.

Χαρακτηριστικές εκφράσεις:
»το κακό φεύγει όπως έρχεται…» αναφέρεται στη δερματοπάθεια του Μανωλιού που τον ταυτίζει με το συγγραφέα που είχε δερματικό πρόβλημα και αποθεραπεύτηκε στη Βιέννη το 1922.

»κάθε κορμί που πεθαίνει της πείνας
κρεμιέται στο λαιμό του καθενός μας»

Το τραγούδι της έναρξης:

»Στης προσφυγιάς τη φτώχια
στης συμφοράς τα βρόχια
πίνω τον πόνο στη ρακί
και συ σκυμμένος παρακεί
φουμάρης την ελπίδα.

Στης προσφυγιάς τη φτώχια
στης συμφοράς τα βρόχια
φουμάρεις την ελπίδα
τον κόσμο αλλιώς τον είδα.

Στης προσφυγιάς τη μαύρη γης
Ήλιε μου έλα μην αργείς
Ήλιε μου άλλο μην αργείς.

Από το βιβλίο

"...αν ο Χριστός σήμερα κατέβαινε στη γής, σε τέτοια γής, τι θαρρείς πως θα κρατούσε στους ώμους; Σταυρό; Οχι,ένα τενεκέ πετρέλαιο".
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ
ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΕΝΑΤΗ ΕΚΔΟΣΗ 1965 σελ. 413


Το «Ο χριστός ξανασταυρώνεται» εξεδόθη για πρώτη φορά το 1951 στη Σουηδία και το 1954 στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Δίφρος» (ο γράφων κατέχει αντίτυπο του 1965 – ένατη έκδοση). Έγινε ταινία από τον Jules Dassin ( Εκείνος που πρέπει να πεθάνει), παίχτηκε ως σίριαλ στην τηλεόραση (Καλλέργης) και στο θέατρο 1956 (Κατράκης).

Ήταν μια παράσταση που τουλάχιστον δεν αδίκησε την επαρχία, δεν άφησε της γεύση της «αρπαχτής» και ένας μεγάλος αριθμός ηθοποιών έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους.

YΓ
H Iερά Σύνοδος για τα βιβλία «Καπετάν Μιχάλης» και ο «Τελευταίος Πειρασμός» στις 3/7/1954:
”Eπειδή δε αμφότερα τα βιβλία ταύτα αποτελούσι μυκτηρισμόν προς την δογματικήν και ηθικήν διδασκαλίαν της ορθοδόξου εκκλησίας …δια ταύτα η Ιερά Σύνοδος:
προς μεν τα ευσεβή της εκκλησίας τέκνα απευθύνει την πατρικήν παραίνεσιν ίνα φεύγωσι τα βιβλία ταύτα ως ου μη μόνον συντελούντα εις οικοδομήν, αλλά διά της σαγήνης και της τέχνης ανυπόπτως δηλητηριάζοντα τας ψυχάς”,
προς δε τον Νίκο Καζαντζάκη ”καλεί τούτον εις ανασκευήν και αναίρεσιν των εν τοις ως είρηται βιβλίοις αυτού βλασφημών”