"Κοινωνική ανισότητα και σχολείο"

# Η ισότητα στην Εκπαίδευση έχει μέγιστη σημασία, όση προφανή σημασία έχει το υψηλό μορφωτικό επίπεδο ενός λαού. Σε αυτή τη χώρα το ιδεώδες της εκπαιδευτικής ισότητας είναι κυρίαρχο από την εποχή των διαφωτιστών. Ο Αδαμάντιος Κοραής πρέσβευε ότι το ελληνικό κράτος θα δημιουργηθεί «διά της εξαπλώσεως των φώτων». Η Πελοποννησιακή Γερουσία το 1822 σχεδίαζε σχολεία «αρρένων τε και θηλέων» με φοίτηση δωρεάν. Το «σχολείο για όλους» ωστόσο καθυστέρησε πάνω από ενάμιση αιώνα.

# Ο εκδημοκρατισμός της Εκπαίδευσης κατάφερε να επιτευχθεί μόλις τη δεκαετία του 1980. Από το 1990 στο γυμνάσιο φοιτά πλέον 90% του συνόλου, η πρόσβαση στο λύκειο διπλασιάζεται και αυξάνεται εντυπωσιακά η πρόσβαση στην Tριτοβάθμια. Την ίδια δεκαετία παύει, εκτός εξαιρέσεων, να ακούγεται ο κριτικός λόγος για την κοινωνική ανισότητα στην εκπαίδευση. Ομως η ανισότητα αυξάνεται συνεχώς. Ο αναμφισβήτητος εκδημοκρατισμός του εκπαιδευτικού συστήματος πολλαπλασίασε θεαματικά τους απόλυτους αριθμούς των εκπαιδευομένων, παράλληλα όμως αύξησε σημαντικά την κοινωνική ανισότητα στο σχολείο.

# Η κοινωνική κρησάρα εισόδου στα ΑΕΙ είναι όλο και επιλεκτικότερη ταξικά (ιδίως στα Ιδρύματα υψηλού κύρους), ενώ παράλληλα αυξάνονται ραγδαία τα ποσοστά από λαϊκά στρώματα που θεωρούνται μαθητές με «μαθησιακές δυσκολίες». Η διαρροή από το γυμνάσιο είναι πλέον σε εθνικό επίπεδο μόνο 6,5%, ωστόσο υπάρχουν πάνω από 80 γυμνάσια σε υποβαθμισμένες συνοικίες αστικών κέντρων και αγροτικές περιοχές όπου η διαρροή από το υποχρεωτικό σχολείο είναι από 22 έως και 50%.

# Η χαμηλή επίδοση χαρακτηρίζει μαζικά τα παιδιά των λαϊκών στρωμάτων. Εχουν τεκμηριωθεί επιστημονικά τα αίτια: τα λαϊκά στρώματα έχουν μητρική άλλη ποικιλία της ελληνικής από τη γλωσσική νόρμα της Εκπαίδευσης και άλλη κουλτούρα από την επίσημη. Καθώς οι κοινωνικές αυτές διαφορές αγνοούνται από το σχολείο, η δυσκολία στην επίδοση θεωρείται μικρότερη νοητική ικανότητα. Το σχολείο άρα ευθύνεται για την αναπαραγωγή της ανισότητας, συνεπώς η ανισότητα αντισταθμίζεται με την κατάλληλη κρατική παρέμβαση στην Εκπαίδευση. Η εκπαιδευτική ισότητα έχει μέγιστη κοινωνική σημασία, το υψηλό μορφωτικό επίπεδο ενός λαού είναι η σπουδαιότερη επένδυση για το μέλλον.

Αννα Φραγκουδάκη
ΤΑ ΝΕΑ ΣΚ 7,8/8/2010