Γιάννης Μηταράκης, ζωγράφος 1898 – 1963

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια, Χιακής καταγωγής από τον πατέρα του, τελείωσε το γυμνάσιο στη Χίο και το έτος 1915 φεύγει στη Γαλλία να σπουδάσει Γεωπονική στο Grignon (1915 – 1921). To έτος 1921 εγκαταλείπει το εργαστήριο του γεωπόνου για να σπουδάσει ζωγραφική.
Φοίτησε σε σχολές καλών τεχνών στο Παρίσι γνωστές για τις νεωτεριστικές του τάσεις όπως αυτή του Αντρέ Λωλ και του Ενρι λε Φωκωνιέ. Οι σπουδές του στη Γεωπονική Επιστήμη άσκησαν μια βαθύτερη έλξη για τη φύση και την ίδια τη γη καθώς και η ελληνική του καταγωγή επηρέασαν τη ζωγραφική του και την θεματολογία που επιλέγει.
Επηρεάζεται επίσης από διάφορα καλλιτεχνικά ρεύματα που υπήρχαν την εποχή εκείνη στο Παρίσι και τις τάσεις στις τέχνες που συμπεριλαμβάνουν τον εξπρεσιονισμό, τον φωβισμό, την αφαιρετική ζωγραφική κλπ. Ο συνδυασμός όλων αυτών καθώς και οι ζωγράφοι Πάμπλο Πικάσσο, Πωλ Σεζάν, Ντεραιν και Ενρύ Ματίς επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το νεαρό ζωγράφο Μηταράκη.
Θεωρείται από τους σπουδαίους εξπρεσιονιστές της γενιάς του και χαρακτηρίζεται ως πρωτοπόρος της αφαιρετικής ζωγραφικής ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του 1950.
Ο ίδιος είχε γράψει:
«… με δουλειά μου θέλω να δείξω αυτό που δεν βλέπει το μάτι» (Βραδυνή 10/11/45)
επίσης
« Ζω την ατμόσφαιρα αυτού που ζωγραφίζω και το εκφράζω με ένα τρόπο δικό μου συχνά μιλά και το υποσυνείδητο»
Για το Γιάννη Μηταράκη έγραψαν:
« … μένει κανείς με την αίσθηση ότι ο Γιάννης Μηταράκης θα είχε ούτως η άλλως εγκαταλείψει το εργαστήριο του γεωπόνου για τον ανοιχτό ορίζοντα του τοπιογράφου.»
Αλέξανδρος Ξύδης.

«Οι Ελληνικές του καταβολές, οι γαλλικές του σπουδές στην τέχνη μαζί με τη Γεωπονική Επιστήμη ίσως είναι οι βαθύτεροι λόγοι για τους οποίους Ο Μηταράκης δεν αφαίθηκε ολοκληρωτικά στον εξπρεσιονισμό … Θα έλεγα λοιπόν ότι ο Μηταράκης βρίσκεται πολύ πιο κοντά σε μια φιλοσοφία της ζωής και όχι του λόγου».
Ανδρέας Ιωαννίδης

«Η προσωπικότητά του είναι τέτοια που οδηγεί σε μια αυτοτελή. αυτόνομη δημιουργία»
Μαρίνος Καλλιγάς

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Παρίσι ζωγραφίζει τοπία, πορτραίτα και γυμνά. Επισκέπτεται επίσης και παραμένει για ένα διάστημα στη Ν. Γαλλία για να μελετήσει τη Μεσογειακή Φύση. Το έτος 1929 αφήνει το Παρίσι για την Αθήνα και εκθέτει για πρώτη φορά στην Ελλάδα ( αίθουσα Στρατηγόπουλου). Αρχίζει τα ταξίδια του στην Ελλάδα και ζωγραφίζει στα Μέγαρα, Σαντορίνη, Χίο, Μύκονο. Ταξιδεύει στην Αίγυπτο και εκθέτει στην Αλεξάνδρεια και Κάιρο. Το έτος 1939 παρουσιάζεται σε παγκόσμια έκθεση στη Νέα Υόρκη. Το έτος 1940 στρατεύεται και μάχεται στο Αλβανικό μέτωπο.
Συμμετέχει επίσης σε ομαδικές εκθέσεις στα Ιεροσόλυμα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη , Χάμιλτον του Καναδά, Χίο, Σόφια και αλλού.
Το έτος 1963 το έργο του παρουσιάζεται στην Αθήνα στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Αθηνών και πεθαίνει κατά τη διάρκεια της έκθεσης.

Γλωσσάρι

Εξπρεσιονισμός: το βασικό ζωγραφικό κίνημα του 20ού αιώνα, που ενδιαφέρεται να αποδώσει τα έντονα συναισθήματα του ζωγράφου και όχι την πιστή απεικόνιση των θεμάτων. Έχει έντονα χρώματα (φωβισμός) και σπανίως ζητά να ευχαριστήσει τον θεατή, επιβάλλεται όμως με την ψυχική αλήθεια της ζωγραφικής.
Αφαίρεση: προέκταση της υποκειμενικότητας του εξπρεσιονισμού. Η αφαίρεση φτάνει στο σημείο να ξεχνά την οπτική αφορμή της ζωγραφικής και να θεωρεί τον πίνακα ως αυτόνομη πραγματικότητα η οποία μπορεί να προστεθεί ισοδύναμα προς στην φυσική. Η αφαίρεση διακρίνεται σε λυρική αφαίρεση, σε εξπρεσιονιστική και σε γεωμετρική, όπου παίζουν ρόλο οι ευθείες γραμμές και τα μαθηματικά σχήματα.
Προσωπογραφία: η απεικόνιση προσώπων, συγκεκριμένων και επωνύμων, ή όσων έχουν ενδιαφέρον για τον ζωγράφο.
Τοπιογραφία: ζωγραφική με θέματα από φυσικές τοποθεσίες. Ενα από τα βασικότερα ζωγραφικά είδη.
Ελαιογραφία: ζωγραφική με ειδικές χρωματικές ύλες που συγκροτούνται με λάδι. Είναι το υλικό με το οποίο έγιναν τα περισσότερα έργα τέχνης στους τελευταίους αιώνες.
Αλέξανδρος Ξύδης: Τεχνοκριτικός που μαζί με άλλους μελετητές έπαιξε μεταπολεμικά σημαντικό ρόλο στη διάδοση της νεοελληνικής τέχνης του 20ου αιώνα.
Μαρίνος Καλλιγάς: Ιστορικός τέχνης και βυζαντινολόγος, υπήρξε διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης από το 1949 μέχρι το 1971.
Ανδρέας Ιωαννίδης: Ιστορικός τέχνης, Επιμελητής Εθνικής Πινακοθήκης.

Πηγές:
α) Λεύκωμα Δημοτικής Πινακοθήκης Χίου, Χίος 2001, Εκδοση:Δήμος Χίου
β) Γιάννης Μηταράκης, ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ
γ) Ηλεκτρονική Πινακοθήκη RAM 103/ ΜΑΙΟΣ 1997